Mariusz Urbanek - Genialni. Lwowska szkoła matematyczna(2014) | Audiobook |
Stefan Banach, Hugo Steinhaus, Stanisław Ulam, Stanisław Mazur, Antoni Łomnicki i wielu innych uczonych tworzyło w latach międzywojennych tzw. lwowską szkołę matematyczną. Współpracując ze sobą, bądź rywalizując, przeciwstawiając matematykom z Warszawy i Krakowa, dokonali wielu odkryć, zdobyli sławę, zaszczyty i zrobili międzynarodowe kariery wykładowców, a Ulam został współtwórcą pierwszej bomby atomowej. Ich burzliwe losy, osiągnięcia, kariery naukowe i pozanaukowe, dramatyczne dzieje kończące się w wielu przypadkach śmiercią od kul hitlerowskich okupantów, opisuje Urbanek na tle zmieniającego się życia politycznego i kulturalnego Polski w czasie dwudziestolecia międzywojennego, w trakcie i po II wojnie światowej.
Co ja biedny mam zrobić? Dałem Urbankowi 10 gwiazdek za Tuwima, a to jeszcze lepsze. Nim przejdę do omówienia książki, kopiuję przykład tzw paradoksu omnipotencji, który niesforny uczeń Stefan Banach przedstawił księdzu-katechecie: /str.27/
"Czy Pan Bóg wszechmogący mógłby stworzyć taki kamień, którego nawet on nie mógłby unieść?"
To jeden z najlepszych paradoksów jakie słyszałem, na poziomie szczytowych mistrza Bertranda Russella. I takich anegdot Urbanek przytacza wiele uatrakcyjniając lekturę książki, której tematem jest Królowa Nauk - Pani Matematyka, słynąca ze swojej niedostępności dla wielu.
Praca Urbanka ma kolosalne znaczenie popularyzatorskie, gdyż wiedza przeciętnego Polaka o polskich światowych uczonych ograniczona jest do Kopernika i Curie-Skłodowskiej, której nota bene prawie nikt na świecie nie kojarzy z Polską /Marie Curie, żona Piotra/, gdy tymczasem podziwiani i cenieni są Banach, Steinhaus czy Ulam. Samo nazewnictwo matematyczne jest formą uznania dla matematyków szkoły lwowskiej, co potwierdza np w stosunku do Banacha - Wikipedia anglojęzyczna:
"Some of the notable mathematical concepts named after Banach include Banach spaces, Banach algebras, the Banach-Tarski paradox, the Hahn-Banach theorem, the Banach-Steinhaus theorem, the Banach-Mazur game, the Banach-Alaoglu theorem and the Banach fixed-point theorem".
Fascynujący początek znajomości Steinhausa z Banachem, opisany przez pierwszego:
"Idąc letnim wieczorem r. 1916 wzdłuż plant krakowskich, usłyszałem rozmowę, a raczej tylko kilka słów; wyrazy "całka Lebesgue'a" były tak nieoczekiwane, że zbliżyłem się do ławki i zapoznałem się z dyskutantami; to Stefan Banach i Otton Nikodym rozmawiali o matematyce".
Steinhaus, światowej rangi uczony, współtwórca notacji Steinhausa-Mosera czy twierdzenia Banacha-Steinhausa, wynalazca longimetru Steinhausa twierdzi, że jego największym odkryciem był Stefan Banach.
Fenomen lwowskiej szkoły matematycznej, poza trustem mózgów polegał na tym, że ją tworzyli bogaci i biedni, ziemianie i chłopi, Żydzi i Polacy, abstynenci i pijacy, bo ich rozmiłowanie w matematyce pokonywało wszelkie bariery społeczne.
A nie było to łatwe, choćby ze względu na szalejący antysemityzm:
str.69: "Co kilka tygodni korporacje studenckie organizowały na uniwersytecie "dni bez Żydów", nie wpuszczając studentów pochodzenia żydowskiego na uczelnię.."
str.71: "...ograniczenie do 10 procent liczby miejsc dla studentów niepolskiego pochodzenia.. ..było oczywiste, że chodzi o zmniejszenie na uczelniach liczby studentów Żydów. A ci którzy się dostawali, byli dodatkowo objęci tzw gettem ławkowym /na sali wykładowej mogli zajmować wyłącznie wyznaczone ławki/...."
str.38: "Na polskich uczelniach dominowały środowiska narodowe i na Żydów patrzono niechętnie. Oczywiście mało kto z profesorów przyznawał się do antysemityzmu, ale kiedy dochodziło do głosowania nad nominacją kandydata na wakującą katedrę, okazywało się, że wymagane przez ustawę "kwalifikacje osobowe" uniemożliwiają wybór Żyda. "Zdumiewające, że zawsze znalazł się profesor X, który dokopał się czegoś rzekomo niepochlebnego w przeszłości kandydata, a jeszcze bardziej zdumiewająca była szybkość, z jaką wszelkie wątpliwości znikały, jeśli kandydat miał przejść na wiarę katolicką" - pisał Marek Kac, student i asystent Steinhausa, po wojnie profesor matematyki .. ..na Uniwersytecie Rockefellera w Nowym Jorku".
str.38: "Steinhaus był jednym z niewielu polskich profesorów o żydowskich korzeniach, którzy dla kariery nie zdecydowali się na zmianę wiary".
Książka jest arcyciekawa również ze względu na koligacje rodzinne, w które wprowadza nas autor, jak chociażby, że siostra Steinhausa wyszła za Chwistka, a córka za Jana Kotta. I w tym jest szkopuł, bo jeśli czytelnik nie słyszał o Chwistku, Kott-cie, Kuratowskim, Sierpińskim czy wszystkich matematykach związanych ze szkołą lwowską, to ma problemy z percepcją. Oczywistym również jest, że czytelnicy, którzy chociaż troszkę poznali arkana wyższej matematyki odczują większą przyjemność z tej lektury. Niemniej wartość poznawcza i lekkość podania faktów z życia niedocenionych w Polsce wielkich uczonych pozwala na polecenie tej książki każdemu.
Książka Genialni. Lwowska szkoła matematyczna zostanie wydana 30 stycznia 2017 (data premiery w Polsce).
Aby dostawać bieżące wiadomości o książce skorzystaj z przycisku "Obserwuj premierę" znajdującego się na pasku z opcjami. O zmianach poinformujemy wysyłając wiadomość na podany adres e-mail, a także opublikujemy je na stronie "Aktualności".
Premierę można polecić poprzez polubienie strony w serwisie Facebook lub ysłanie wiadomości e-mail. Funkcje te umieszczone są na pasku z opcjami, który znajduje się w górnej części strony.
Aby sprawdzić ile trzeba odłożyć na książkę kliknij tutaj: Skąpiec lub Ceneo.
Książka jest do zamówienia tutaj. Produkt można znaleźć w sklepach znajdujących się w zakładce "Gdzie kupić?".
Nowe komunikaty znajdują się w kolumnie "Newsy", która umieszczona jest po prawej stronie.
Żeby tego dokonać trzeba zaznaczyć ocenę w pięciopunktowej skali, a następnie zaakceptować wybór kliknięciem. Swój głos mogą oddać jedynie zarejestrowani użytkownicy serwisu.
Premiera książki Genialni. Lwowska szkoła matematyczna ma u nas ocenę 5.0 na 5 możliwych na podstawie 1 głosu naszego użytkownika. Ocena w serwisie to średnia ważona, gdzie waga głosu zależy głównie od stażu użytkownika. Tytuły mogą być oceniane zanim pojawią się na rynku, a wystawione przez użytkowników w ten sposób noty odzwierciedlają ich oczekiwania. Przyznaną już wartość punktową można w dowolnej chwili zmienić korzystając z modułu "Ocena". W tym celu wystarczy jedynie wybrać inną wartość i zaakceptować ją poprzez kliknięcie dzięki czemu poprzednio wystawiona nota zostanie zastąpiona nową oceną.
Mariusz Urbanek to twórca tej książki. Lista innych wydawnictw książkowych tego autora dostępna jest utaj.
Książka zostanie wydana przez Heraclon International. Lista książek wydanych przez tę firmę znajduje się utaj.
Aby tego dokonać należy wypełnić formularz "zgłoś poprawkę", do którego odnośnik umieszczony jest nad polem "Informacje". Zgłaszać można między innymi nieaktualne daty, zmiany opisów, zwiastunów, okładek i plakatów.
Komentarze