Mika Brzezinski - Polski Husarz 1576-1775

Polski husarz, to z pewnością jedna z najbardziej widowiskowych postaci w dziejach jazdy. Dla Polaków jest też czymś więcej – symbolem uzasadnionej dumy z sukcesów militarnych i zaprzeszłej epoki, gdy Rzeczpospolita Obojga Narodów była (geograficznie) największym państwem w Europie, rozciągającym się od Bałtyku niemal po Morze Czarne.
Husaria stała się legendą, lecz podobnie jak w przypadku wielu narodowych tradycji (np. szkockie tartany klanowe), sporo aspektów jej historii zostało w XIX wieku znacznie podkoloryzowanych. Oczywistym przykładem są husarskie skrzydła. Współcześni ilustratorzy zwyczajowo przedstawiają husarzy noszących parę ogromnych skrzydeł zaginających się nad głową. Tymczasem, tego typu skrzydła niemal nie występują w ikonografii z epoki. Jak zobaczymy, niezaprzeczalnym jest fakt, że w okresie najświetniejszych zwycięstw (1577 – ok. 1621) husarze nosili mniej spektakularne skrzydła przymocowane do siodeł. Analogicznie, dla niektórych zaskakującym może być odkrycie, że najbardziej dekoracyjne zbroje husarskie, zapełniające polskie muzea nie były używane w "złotych czasach" husarii, lecz datują się na lata trzydzieste XVII wieku i później.