Krzysztof Kopczyński, Anna Sajewicz - Dybuk. Opowieść o nieważności świata

Tam, gdzie znajduje się grób Nachmana, jest raj, ale zaledwie metr dalej – już piekło.

Humań – miasto w sercu świętej ziemi kozaków. Największym powodem do dumy jest tu pochwała: "Rośnie z ciebie prawdziwy Kozak!". Za punkty orientacyjne miasta służą kopuły cerkwi. Ale jest tu też grób cadyka Nachmana, ostatniego wielkiego mistyka judaizmu. Pochowano go na cmentarzu ofiar masakry z 1768 roku. Watażkowie, uznawani dziś za ukraińskich bohaterów narodowych, wymordowali wtedy żydowskich mieszkańców w imię niepodległości Ukrainy. Co roku do Humania zjeżdżają tysiące religijnych Żydów, by przy grobie cadyka świętować Nowy Rok i odprawić taszlich, obrzęd oczyszczenia z grzechów poprzez kąpiel w jeziorze. Niespodziewanie na brzegu jeziora, w miejscu modlitw wyznawców judaizmu i schadzek lokalnej młodzieży, pojawia się krzyż...

Do książki został dołączony film dokumentalny Krzysztofa Kopczyńskiego "Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz".