Joanna Siedlecka - Czarny Ptasior

To historia zupełnie inna od tej, którą opowiada o Polakach Jan Tomasz Gross. To historia młodego Żyda, Jerzego Kosińskiego, którego w czasie okupacji z narażeniem życia ukrywają polscy chłopi. Mimo że cała wieś wiedziała, kim jest, nikt nigdy nie doniósł na chłopca.
Po wojnie Kosiński wyjechał do Ameryki, został znanym pisarzem i opublikował sławnego „Malowanego ptaka”, powieść określaną jako autobiograficzna, czemu autor nigdy nie zaprzeczył. Opisał w niej dzieje żydowskiego chłopca ukrywającego się w czasie okupacji głównie przez okrutnymi polskimi chłopami. Dla wzmocnienia oskarżycielskiego efektu w książce odnajdziemy wszystkie detale wsi, w której naprawdę ukrywał się pisarz.
Na początku lat 90. pisarka Joanna Siedlecka pojechała do tej wsi. I dowiedziała się, jak sprzeczna z prawdą była relacja Kosińskiego. Który nie dość, że wszystko zmyślił, to nigdy nie okazał najmniejszej wdzięczności tym, którzy go ocalili.
W „Czarnym ptasiorze” Siedlecka nie upiększa naszej wsi. Ale w tej historii to nie chłopi znad Sanu moralnie zawiedli.