Henrik O. Lunde - Dynastia wojowników. Wojny Szwecji 1611-1721

Do XVI wieku Szwecja pozostawała na uboczu wielkiej polityki europejskiej. Dopiero pojawienie się dynastii Wazów, zmiana wyznania na protestantyzm i przejęcie zasobów Kościoła wyzwoliły wielką energię w narodzie. W wojnach z Rosją i Rzeczpospolitą wodzowie szwedzcy zdobyli doświadczenie i usprawnili armię. Geniusz militarny i organizacyjny Gustawa Adolfa sprawił, że Szwedzi stali się ważnym graczem na polach bitew wojny trzydziestoletniej – Szwecja wyszła z tej wojny zwycięska, a Bałtyk stał się jej „wewnętrznym jeziorem”. Kolejne wojny z Danią i Rzeczpospolitą toczono o rozszerzenie i utrzymanie stanu posiadania. Po błyskotliwych kampaniach Karola XII wydawało się, że Szwecja stanie się głównym rozgrywającym na obszarach Europy Wschodniej i Północnej, jednak konfrontacja z wzrastającą potęgą Rosji skazała kraj na przegraną.

To wojownicza dynastia Wazów skierowała XVII-wieczną Szwecję na drogę dynamicznego rozwoju, przekładającego się na militarne sukcesy. Usprawnienie armii, zastosowanie nowego uzbrojenia i nowych metod walki, wprowadzenie samofinansowania się machiny wojennej oraz osobiste talenty kolejnych władców wyniosły kraj do roli regionalnego hegemona.