Edward J. Erickson - Gallipoli i Bliski Wschód 1914-1918. Historia I Wojny Światowej

Wojna na Bliskim Wschodzie toczyła się między Turkami, Brytyjczykami, Francuzami i Rosjanami – stawką była kontrola nad ziemiami i narodami pozostającymi w osmańskim jarzmie od XV wieku. Imperium Osmańskie, uważane za „chorego człowieka Europy”, wciąż panowało nad znaczną częścią Bliskiego Wschodu. Choć początkowo było neutralne, po intensywnej presji dyplomatycznej ze strony Niemiec przyłączyło się do obozu państw centralnych w październiku 1914 roku.Imperium Osmańskie starło się z Rosją na Zakaukaziu, ale w surowych zimowych warunkach Turcy zostali rozgromieni pod Sarıkamış i do roku 1916 ponosili same porażki. Rewolucje z 1917 roku doprowadziły do rozproszenia wojsk rosyjskich w tym rejonie, a w następnym roku nowa Armia Islamu otrzymała zadanie zdobycia bogatego w złoża ropy naftowej Baku i wyparcia jego brytyjskich obrońców.W Mezopotamii siły osmańskie początkowo uległy Brytyjczykom, ale konsekwencją decyzji generała Townshenda o pozostaniu w Kut al-Amarze była kapitulacja jego wojsk. Ta strata skłoniła Brytyjczyków do wyekspediowania znacznie większych oddziałów, dzięki czemu zdobyto Bagdad i Mosul. Ogromne sukcesy przyniosła również brytyjska ofensywa w Palestynie.Kluczowym starciem tego teatru działań wojennych było jednak Gallipoli, gdzie po raz pierwszy od ponad 200 lat siły osmańskie odniosły zwycięstwo w walce z zachodnimi Europejczykami. Kampania na Gallipoli wywarła głęboki wpływ nie tylko na Turków, ale również na walczące tam wojska brytyjskie, australijskie i nowozelandzkie.