Wacław Tokarz - Warszawa przed wybuchem powstania 17 kwietnia 1794 roku

Prof. Tokarz zmarł w pełni sił twórczych. To jest moment, który w tej śmierci najbardziej może wzrusza, to uzmysławia dopiero ogrom straty. Jest to nie tylko czysto ludzka strata dzieł, które miały wszelkie warunki powstania, a które światła już nie ujrzą. W tym leży nie raz tragedia, kiedy schorzały fizycznie organizm zabija i zabiera
z sobą umysł młody, silny, pełen energii twórczej. Ostatnie dzieła, które pozostawił po sobie Prof. Tokarz, są wielkiej wartości, są może najlepszymi dziełami jego życia (... )

Prof. Tokarz należy do rzędu najwybitniejszych historyków polskich. Był jednym z pionierów prac naukowych nad dziejami porozbiorowymi. Jego specjalnością są dzieje powstań. Pozostawił w swej spuściźnie szereg prac nad dziejami powstania kościuszkowskiego. Zajął się może najciekawszym zagadnieniem z tej epoki, zagadnieniem dziejów rewolucyjnej Warszawy. Pisał najpierw o losach Warszawy przed wybuchem powstania, potem o rządach Rady Zastępczej, a wreszcie w ostatniej swej książce dał obraz insurekcji warszawskiej w dniach 17 i 18 kwietnia. Wydobył na wierzch całą dynamikę rewolucyjną tego okresu, odmalował tło społeczne tych walk, potrafił odtworzyć ich napięcie i rozmach. Dzięki Tokarzowi dopiero powstanie kościuszkowskie wystąpiło w barwach życia.